داستان کوتاه جایگاه ویژه ای در ادبیات عربی دارد. این نوع ادبی توجه نویسندگان بزرگی را به خود جلب نموده و به یکی از محبوب ترین انواع ادبی نزد خوانندگان بدل شده است.نجیب محفوظ از نویسندگان معاصری است که در این زمینه شهرت یافته و تعداد قابل توجهی داستان کوتاه نیز به رشته تحریر درآورده است، اما از این تعداد فقط مجموعه ای با نام «همس الجنون» به چاپ رسیده و در اختیار خوانندگان قرار دارد.«فلفل» نام داستان کوتاهی است که در این مجموعه خودنمایی می کند. این داستان، زندگی پسربچه ای را به تصویر می کشد که در مقابل مبلغی ناچیز حاضر شده است. در یک قهوه خانه مشغول به کار شود. وی به خانواده فقیری تعلق دارد که والدینش در کنار فعالیت های روزمره خود، با دستبرد به اشیایی ناچیز و بی ارزش روزگار را سپری می کنند. همین امر باعث می شود تا پدر خانواده توسط نیروهای امنیتی دستگیر و روانه زندان شود، اما در این فضا صاحب منصبان حکومتی نیز به چشم می خورند که با وجود ارتکاب جرایمی بزرگ تر از هر گونه تعقیب و محاکمه مصون هستند.نویسنده مقاله تلاش نموده است با بررسی شکل و محتوای این داستان، عناصر تشکیل دهنده آن را تحلیل کند و از این طریق به نتایج مورد نظر دست یابد.

تئاتر، سینما، تاریخ، سفرنامه و خاطره از «روایت» بهره می گیرند اما داستان به شمار نمی آیند. در این گونه های روایت ابزار ارتباط متفاوت است هر چند ممکن است در اصل روایت تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشند. تاریخ داستانی است که واقعیت دارد. برای مثال اگر از روی یک داستان فیلمی ساخته شود، یا نمایش نامه ای بر روی پرده اجرا شود، فقط ابزار بیان روایت عوض می شود. یعنی در همه این آثار «داستان» عامل زیر بنایی است. پس در همه آثاری که به شکلی نزدیک به داستان هستند می توان روایت را مشاهده کرد.تاریخ به خاطر نقل پی در پی حوادث که شاهان و امیران، قهرمانان آن هستند به داستان نزدیک می شود و در تاریخ عنصر روایت به کار می رود که توالی زمانی دارد. علاوه بر این «گفتگو»، «حقیقت مانندی»، «صحنه سازی» و «کشمکش» از عناصر مشترک بین داستان و تاریخ است. اما داستان به دلیل این که با ظرافت هنری ساخته می شود و دارای قاعده و قانون خاص است (مقدمه، پیرنگ، شخصیت پردازی، فضاسازی و ...) به مقوله هنر تعلق دارد در حالی که تاریخ چون همانند داستان، هنری و با قاعده ساخته نمی شود، به مقوله علم تعلق دارد.پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل عناصر مشترک بین داستان و تاریخ می پردازد. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که داستان و تاریخ از زمان ارسطو با یکدیگر ارتباط داشته اند و هنوز هم این ارتباط میان این دو قالب وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عناصر جهان های متن در داستان «قضیه داستان باستانی یا رومان تاریخی»، اثر هدایت، بوده که اثری هدفمند در راستای توصیف وضعیت اسفناک جامعه موجود است. این جستار با اتخاذ چارچوب انگاره جهان های متن ورث (1999) در تلاش است که عناصر سازنده جهان های متن را در داستان مذکور شناسایی و آن ها را بر اساس لایه های سه گانه معنایی جهان گفتمان، جهان متن و جهان های زیرشمول در این انگاره واکاوی نماید. بررسی ها نشان داد که نویسنده از عنصر «زمان» برای ایجاد تعلیق در داستان استفاده کرده و مدام داستان را در زمان های متفاوت به جریان می اندازد تا مخاطب خود را در تعلیق نگه دارد. این در حالی است که شخصیت ها، مکان ها و اشیاء کاملا مشخص هستند و تعلیقی در آن ها دیده نمی شود. نتایج نشان داد که گزاره های نقش گستر به کاررفته در جهان متن این داستان عموما توصیفی اند، زیرا نویسنده باید برای القای تصویر، توصیف کند و خواننده نیز برای برقراری ارتباط با داستان باید تصویرسازی کند. همچنین، از نظر جهان های زیر شمول نیز در این داستان، اشاره مکانی چندان پررنگ نیست و در عوض نویسنده بیشتر بر زمان تاکید دارد. یافته ها نشان داد که با بهره گیری از انگاره جهان های متن می توان به ابعاد و لایه های پنهان داستان دست یافت.

مقاله حاضر به نقد و تحلیل عناصر داستان در گزیده ای از داستان های کودکان اختصاص یافته است. در این مقاله، پس از مقدمه که اشاره ای به ادبیات و داستان های کودکان است، مهم ترین عناصر داستان: پی رنگ، شخصیت، درون مایه، زاویه دید، فضا و صحنه، در بیست داستان از داستان های کودکان بررسی شده است. این داستان ها دارای پی رنگی ساده اند؛ به جز یک داستان که پی رنگ آن از دو پی رفت تشکیل شده، پی رنگ همه داستان ها دارای یک پی رفت است. شخصیت های این داستان ها، یک بعدی، تمثیلی و در بیشتر موارد ایستا هستند. درون مایه داستان ها بیشتر مسائل تربیتی و اخلاقی است. نویسندگان با ارائه آمیزه ای از واژه و تصویر در داستان ها صحنه سازی کرده اند. تمامی داستان ها از زاویه دید دانای کل روایت شده اند و فضای آنها آرام و عادی است و همه پایانی خوش دارند.